Kampus Uniwersytetu
w Agder w Grimstad 

Innowacyjny system chłodzenia wykorzystujący wodę morską

Technologia fjernkjøling - przełom w efektywności energetycznej

Region Agder, w którym znajduje się kampus Grimstad, jest pionierem w wykorzystaniu technologii fjernkjøling (district cooling) opartej na wodzie morskiej. System ten wykorzystuje naturalne właściwości zimnej wody morskiej pobieranej z głębokości, gdzie temperatura utrzymuje się na stałym poziomie około 6-8°C przez cały rok.[3][4]

​

Zasada działania systemu

​

System chłodzenia morską wodą działa na następujących zasadach:

Pobór wody: Zimna woda morska jest pobierana z głębokości około 150 metrów, gdzie temperatura pozostaje stabilna dzięki prądom oceanicznym, w tym ciepłemu Prądowi Zatokowemu (Golfstrøm), który paradoksalnie zapewnia stabilne warunki termiczne na dużych głębokościach.[3]

​

Wymiana ciepła: Woda morska przepływa przez wymienniki ciepła, gdzie odbiera nadmiar energii cieplnej z systemu chłodzenia budynków bez bezpośredniego mieszania się z wodą w obiegu wewnętrznym.[3]

Efektywność energetyczna: System osiąga niezwykłą efektywność - energia chłodząca zawarta
w wodzie morskiej jest przesyłana do systemów chłodzenia budynków za pośrednictwem wymienników ciepła, bez użycia czynników chłodniczych , czyli bez użycia dodatkowej energii.[3]

​

Korzyści środowiskowe i ekonomiczne

​

Redukcja emisji CO₂

Wykorzystanie naturalnego chłodzenia wodą morską pozwala na drastyczną redukcję emisji dwutlenku węgla w porównaniu z tradycyjnymi systemami klimatyzacji. Kampus przyczynia się do realizacji ambitnego celu Norwegii osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2030 roku.[5]

​

Oszczędności energetyczne

​

Według danych z podobnych instalacji w regionie, systemy wykorzystujące wodę morską pozwalają zaoszczędzić 3-4 miliony kWh rocznie, co przekłada się na oszczędności finansowe rzędu kilku milionów koron norweskich.[6]

Eliminacja szkodliwych czynników chłodniczych

System całkowicie eliminuje potrzebę stosowania syntetycznych czynników chłodniczych, które często charakteryzują się wysokim potencjałem tworzenia efektu cieplarnianego (GWP - Global Warming Potential).[5]

Kampus jako żywy laboratorium zrównoważonego rozwoju

Integracja z programem edukacyjnym

Uniwersytet w Agder wykorzystuje infrastrukturę kampusu jako praktyczne narzędzie edukacyjne. Studenci kierunków związanych z energią odnawialną (Fornybar energi) mogą na co dzień obserwować i analizować działanie zaawansowanych systemów energetycznych.[7]

 

Dodatkowe rozwiązania ekologiczne

​

Kampus w Grimstad nie ogranicza się tylko do innowacyjnego systemu chłodzenia. W 2024 roku Omexom Prosjekt Sør zainstalował na dachach i fasadach budynków panele solarne o łącznej mocy ponad 200 kWp, które generują rocznie ponad 160 000 kWh czystej energii.[8]

Aspekty społeczne i zarządcze ESG

Tworzenie zrównoważonej społeczności akademickiej

Kampus został zaprojektowany jako kompaktowa, miejska i przyjazna środowisku przestrzeń, która promuje:

• Krótkie odległości między budynkami, zachęcające do pieszego przemieszczania się

• Integrację przestrzeni akademickich z terenami zielonymi

• Dostępność dla osób z niepełnosprawnościami zgodnie z zasadami projektowania uniwersalnego

​

Współpraca międzysektorowa

​

Lokalizacja w Sørlandets Teknologipark umożliwia ścisłą współpracę między uniwersytetem a ponad 50 firmami technologicznymi, w tym gigantami jak Ericsson, tworząc ekosystem innowacji i transferu wiedzy.[9]

Wpływ na lokalną społeczność i gospodarkę

​

Stymulowanie rozwoju regionalnego

Kampus generuje zatrudnienie dla około 5000 osób (łącznie ze studentami i pracownikami firm
w Teknologiparken), co stanowi około 20-25% populacji Grimstad. Ta koncentracja kapitału intelektualnego przyczynia się do rozwoju gospodarczego całego regionu Agder.[9]

​

Model dla innych instytucji

Sukces kampusu Grimstad inspiruje inne norweskie uniwersytety. Uniwersytet w Bergen planuje wdrożenie podobnego systemu opartego na wodzie morskiej, który ma przynieść oszczędności rzędu 7-9 GWh rocznie.[9]

​

Wyzwania i perspektywy na przyszłość

Adaptacja do zmian klimatycznych

​

System chłodzenia wodą morską jest szczególnie odporny na zmiany klimatyczne, ponieważ temperatura wód głębinowych pozostaje względnie stabilna nawet przy ociepleniu wód powierzchniowych.

​

Rozbudowa i optymalizacja

Uniwersytet planuje dalszą rozbudowę kampusu z zachowaniem najwyższych standardów środowiskowych. Cel redukcji zużycia energii o 40% do 2030 roku pozostaje priorytetem strategicznym.[8]

​

Podsumowanie - wzór do naśladowania

​

Kampus Uniwersytetu w Agder w Grimstad stanowi doskonały przykład implementacji zasad ESG
w praktyce akademickiej. Wykorzystanie wody morskiej do chłodzenia budynków to nie tylko innowacyjne rozwiązanie techniczne, ale przede wszystkim konkretny wkład w walkę ze zmianami klimatycznymi i budowanie zrównoważonej przyszłości.

​

Połączenie zaawansowanej technologii z odpowiedzialnością środowiskową, społeczną integracją
i transparentnym zarządzaniem czyni z kampusu Grimstad modelowy przykład dla innych instytucji edukacyjnych na całym świecie. Jest to dowód, że ambitne cele środowiskowe mogą iść w parze
z doskonałością akademicką i rozwojem gospodarczym regionu.

W kontekście globalnych wyzwań klimatycznych, kampus Grimstad pokazuje, że przyszłość edukacji wyższej leży w harmonijnym połączeniu innowacji technologicznych z głębokim szacunkiem dla środowiska naturalnego - tworząc przestrzenie, które nie tylko kształcą przyszłe pokolenia, ale także aktywnie przyczyniają się do budowania bardziej zrównoważonego świata.